Định giá cổ phiếu là gì? Và cách tính giá trị thực của cổ phiếu là điều rất nhiều nhà đầu tư quan tâm khi bước vào lĩnh vực đầu tư chứng khoán. Hiểu được sẽ làm được và nhất định bạn sẽ đầu tư thành công. Sau đây chúng tôi sẽ gửi đến bạn chi tiết về khái niệm giá trị thực và cách tính giá trị thực của cổ phiếu chính xác nhất.
Định giá cổ phiếu là gì?
Định giá cổ phiếu chính là việc tìm được giá trị thực tế/giá trị nội tại của một doanh nghiệp cổ phiếu.
Hay hiểu nôm na là nhận định cổ phiếu có giá trị bao nhiêu. Một khi có được định giá, các nhà đầu tư sẽ tiến hành mua cổ phiếu nếu giá hiện tại thấp hơn so với giá trị được định giá.
Vì sao cần định giá cổ phiếu?
Định giá cổ phiếu là cách xác định xem cổ phiếu đấy đáng giá bao nhiêu tiền? Nói cách khác, việc định giá chính là việc ta đi tìm giá trị thực thông qua việc áp dụng công thức tính giá trị nội tại của cổ phiếu.
Định giá cổ phiếu là một trong những kỹ năng quan trọng khi đầu tư cổ phiếu. Một khi định giá, bạn sẽ đưa ra quyết định mua nếu giá cổ phiếu rẻ hơn giá trị thực và có thể bán ra nếu giá cổ phiếu cao hơn giá trị thực. Đây là nguyên lý căn bản cho việc lời lãi khi đầu tư, mua bán cổ phiếu.
Trong nhiều trường hợp người đầu tư không thể bán cổ phiếu với mức giá cao hơn hoặc bằng giá trị thực, ta gọi đấy là không có khả năng thanh khoản.
Cách tính giá trị thực của cổ phiếu
1. Cách định giá cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền
Định giá cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền, ta có công thức:
PV = FV / (1 + r)^n
Trong số đó:
- r là suất chiết khấu, còn n là số năm đầu tư
- PV là từ viết tắt của Present Value: Giá trị thực tại của cổ phiếu
Dựa theo dòng tiền là phương pháp định giá cổ phiếu cơ bản và phổ biến nhất được nhiều người dùng. Nếu như bạn là mới bước chân vào đầu tư cổ phiếu, đây chính là phương pháp định giá căn bản và trước tiên mà bạn cần biết đến.
Nhưng mà, công thức này thường ít được các nhà đầu tư lớn áp dụng bởi kết quả chỉ mang tính chung chung, tham khảo chứ không thể hiện được chuẩn xác giá trị thực của cổ phiếu.
2. Định giá cổ phiếu theo phương pháp chiết khấu cổ tức
Chiết khấu cổ tức hay tỷ suất cổ tức là tỷ lệ cổ tức trả bằng tiền mặt so sánh với giá cổ phiếu. Vậy ta có công thức:
Chiết khấu cổ tức = Cổ tức bằng tiền / Thị giá
Khi một nhà đầu tư nghe nói, có một loại cổ phiếu nào đấy trả cổ tức 20%/ năm. Nhà đầu tư nên hiểu, vấn đề này chính là họ trả cổ tức bằng 20% so sánh với giá trị thực (mệnh giá) của cổ phiếu.
Ví dụ:
Với loại cổ phiếu có giá trị thực là 30.000 VNĐ thì cổ tức 30% nghĩa là 6.000 VNĐ, cổ tức 15% nghĩa là 3.000 VNĐ.
Định giá cổ phiếu theo phương pháp chiết khấu cổ tức cũng là một trong các phương pháp định giá cổ phiếu căn bản nhất, được nhiều nhà đầu tư mới áp dụng khi chưa có nhiều kinh nghiệm.
3. Cách định giá cổ phiếu bằng phương pháp P/B
Chỉ số P/B viết đầy đủ là Price to Book Value Ratio (PBR). Chỉ số này tính bằng cách: Phân tích giá cổ phiếu hiện tại gấp bao nhiêu lần so sánh với tài sản ròng ghi trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Công thức định giá cổ phiếu theo phương pháp P/B:
P/B = Giá cổ phiếu thị trường / Thư giá của 1 cổ phiếu
Thông số P/B thích hợp trong việc định giá các công ty có tài sản mang tính thanh khoản cao như các doanh nghiệp đầu tư, doanh nghiệp tài chính, ngân hàng.
Tuy vậy, không phù hợp để định giá cổ phiếu của các doanh nghiệp dịch vụ. Ngoài ra theo kinh nghiệm từ một số người có chuyên môn đầu tư, phương pháp này không hữu hiệu đối với những doanh nghiệp có sức tăng trưởng nhanh.
4. Hướng dẫn định giá cổ phiếu với phương pháp P/E
Chỉ số P/E hay còn gọi là PER, là cụm viết tắt của Price to Earning Ratio. Thông số P/E tính bằng số năm một nhà đầu tư hòa vốn trong quá trình đầu tư vào cổ phiếu của một doanh nghiệp (với lợi nhuận không đổi).
Công thức định giá cổ phiếu chỉ với công thức P/E:
P/E = Giá thị trường / EPS
Trong đó:
- P (viết tắt của Market Price): Giá thị trường tại một thời điểm giao dịch
- EPS (viết tắt của Earning Per Share): Lợi nhuận ròng của một cổ phiếu
Lợi nhuận ròng của một cổ phiếu lại được tính theo công thức sau:
EPS = (Lợi nhuận sau khi trừ thuế – Cổ tức của cổ phiếu với mức ưu đãi) / Tổng số lượng cổ phiếu thường đang lưu hành
Như vậy, thông số P/E thể hiện con số nhà đầu tư sẵn sàng trả bao nhiêu tiền cho một đồng lợi nhuận. Khi thông số P/E thấp, cổ phiếu đang bị định giá thấp, có nghĩa là công ty đang gặp khó khăn trong tài chính tuy nhiên công ty có lợi nhuận đột biến, có thể là nhờ bán tài sản, hoặc được nhận đầu tư thêm…
Trái lại, thông số P/E cao thể hiện triển vọng tương lai doanh nghiệp tốt, lợi nhuận ít tuy nhiên mang tính chất tạm thời. Dựa vào vấn đề này, các nhà đầu tư có thể căn cứ để có quyền quyết định mua, bán cổ phiếu.
5. Định giá cổ phiếu theo phương pháp PEG
Thông số PEG được xem là công thức tối ưu và cải tiến hơn của công thức P/E. Thông số P/E chỉ thể hiện bản chất tĩnh của công ty, trong khi đó, chỉ số PEG thể hiện ra được cả bản chất động của doanh nghiệp được định giá.
Công thức PEG được đưa ra như sau:
PEG = PE/G
Trong đó:
- PE chính là chỉ số P/E.
- G là tốc độ tăng trưởng của cổ phiếu (%)
Với cách tính này, ta có thể suy ra: Khi chỉ số PEG của cổ phiếu bằng 1, giá cổ phiếu bằng giá trị thực. Trong lúc đó, nếu PEG > 1 có nghĩa là giá cổ phiếu hiện hành lớn hơn giá trị thực. Với PEG < 1 khi giá cổ phiếu nhỏ hơn giá trị thực.
Ngoài ra, khi định giá bằng công thức này, có trường hợp thông số PEG âm xảy ra do thông số G âm. Lúc đó, công ty định giá chưa ổn định, gặp những khó khăn tạm thời. Vậy khi G âm, không nên xét G ở hiện tại, mà nên xét G bền lâu, từ 3-10 năm sau.
6. Định giá cổ phiếu với phương pháp P/S
Phương pháp P/S hay được các nhà đầu tư sử dụng phổ biến đối với các công ty làm ăn thua lỗ, hoặc doanh nghiệp có lợi nhuận năm không ổn định. Chỉ số P/S là từ viết tắt của Price Per Share.
Công thức định giá cổ phiếu theo phương pháp P/S:
P/S = Giá cổ phiếu / Doanh thu mỗi cổ phần
Vào thời điểm hiện tại, trên một vài Website của các sàn chứng khoán, chỉ số P/S cũng được công ty chứng khoán tính sẵn giúp nhà đầu tư và đính kèm bên cạnh thông tin từng loại cổ phiếu.
Vì thế, nếu hiểu và dùng được phương pháp này, sẽ rất tiện lợi cho bạn trong lúc mua bán và đầu tư cổ phiếu.
P/S là một trong một số phương pháp xác định giá cổ phiếu cơ bản.
Phương pháp này, cũng là nền tảng của một vài công thức định giá sâu hơn khác. Vậy nếu bạn là người mới đầu tư cổ phiếu, đây là một trong những cách định giá bạn cần nắm được đầu tiên.
7. Định giá cổ phiếu theo phương pháp EV/EBIT
Đây là một phương pháp định giá, ít được sử dụng khi định giá cổ phiếu tại thị trường Việt Nam. Thế nhưng, trên toàn cầu có rất là nhiều nhà đầu tư nổi tiếng yêu thích và thường xuyên áp dụng phương pháp định giá này.
Công thức định giá cổ phiếu = EV / EBIT
Trong đó:
- EV là giá trị doanh nghiệp (Bằng vốn hóa thị trường + Tổng nợ – Tiền mặt);
- EBIT là Lợi nhuận trước thuế + khoản chi lãi vay.
Công thức này, có thể giúp bạn trong việc định giá và so sánh giá trị cổ phiếu của các doanh nghiệp trong cùng ngành hàng và phân khúc. Thông thường, thông số EV/EBIT < 10 được xem là chỉ số tốt. Nhưng mà, bạn cũng cần xem xét thêm các yếu tố nhiễu xung quanh để có được sự định giá và so sánh khách quan nhất.
Ví dụ, một loại cổ phiếu có chỉ số EV/EBIT thấp do yếu tố nhiễu gây nên thì trong nhiều trường hợp, loại cổ phiếu này vẫn được đánh giá là cực kỳ tiềm năng cho việc đầu tư.
8. Định giá cổ phiếu theo phương pháp Benjamin Graham
Đây là công thức định giá cổ phiếu không được khá nhiều người biết tới và dùng. Tuy nhiên, các nhà đầu tư chuyên nghiệp nhận định, đây là phương pháp định giá khá chuẩn xác mà mỗi nhà đầu tư nên biết.
Benjamin Graham đã có công thức tính giá cổ phiếu như dưới đây:
Value = EPS x (8.5 +2g)
Trong đó:
- Value: Là giá trị thực của cố phiếu mà ta đang nghiên cứu
- EPS: Là ký hiệu cho tổng EPS của 12 tháng (tính trên mỗi cổ phần).
- 8,5: Đây là hằng số số biểu thị tỷ lệ PE của doanh nghiệp, không cần thay đổi.
- g: Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận dài hạn của doanh nghiệp
Những nhà đầu tư cổ phiếu sử dụng phương pháp định giá cổ phiếu này hầu hết cho rằng, nghĩ giá trị thực của cổ phiếu là một con số chính xác là một sai lầm, bởi bình thường đây là một con số ước lượng là một dải rộng.
9. Định giá cổ phiếu kết hợp cổ tức & tốc độ tăng trưởng
Đây là công thức được áp dụng bởi Peter Lynch và John Neff – 2 nhà đầu tư vĩ đại và có nhiều thành công trong việc đầu tư cổ phiếu.
Công thức được tính bằng:
(R + G) / PE > 1.5
Trong đó:
- R là tỷ suất cổ tức (%)
- G là tốc độ tăng trưởng bền lâu (%)
- PE là chỉ số P/E của cổ phiếu.
Với công thức này, bạn có thể đưa ra định giá cá nhân của mình về một mã cổ phiếu bất kỳ. Từ đó, đánh giá được rủi ro hoặc lợi nhuận nếu nắm giữ mã cổ phiếu này trong một thời gian khá dài.
Tổng kết
Trên đây là toàn bộ các cách tính giá trị thực của cổ phiếu. Hy vọng với bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan hơn về cách tính giá trị thực của cổ phiếu, đầu tư hiệu quả và thành công hơn.
