Bố mẹ đừng nghĩ rằng con chưa lớn nên ba mẹ có nói gì, muốn đùa hay muốn mắng con thế nào cũng được. Nhiều câu bố mẹ nói ra sẽ khiến việc nuôi dạy con của bố mẹ trở nên khó khăn hơn, và cũng gây hại cho con một cách không ngờ.


1. “Không được, cái này con chưa làm được”
Có một ví dụ như sau: Khi con mon men lại gần nồi cơm điện, định xúc cơm, bố vội nói: “Không được, cái này con chưa làm được”. Câu nói đã khiến ý định muốn được tự làm, muốn được giúp bố mẹ của con… đều tan biến.
Thay vì nói như vậy, hãy cầm lấy tay con, dạy con biết cách làm thế nào để xúc cơm vào bát. Với cách này, con sẽ được trải nghiệm, có cảm giác mình đã làm được mà không gặp nguy hiểm. Đồng thời, khi vừa hướng dẫn con, bố mẹ còn có thể giải thích cho con vì sao phải cẩn thậп.


2. “Nhanh lên nào, nhanh lên nào”
“Nhanh lên, đến giờ mẹ đi làm rồi”, “Nhanh lên, đến giờ đi ngủ rồi”… là những câu nói mà nhiều người quen dùng để giục bé làm một việc gì đó. Vấn đề là không phải là trẻ chậm chạp mà do tốc độ suy nghĩ, đối tượng tập trung của trẻ khác người lớn mà thôi.
Việc nói với con “nhanh lên nào, nhanh lên nào” thường không có tác dụng với trẻ. Thay vào đó, hãy đưa ra các câu hỏi gợi ý bé các bước tiếp theo. Chẳng hạn:
– Bây giờ là giờ chuẩn bị làm gì nhỉ? Nếu là giờ chuẩn bị đi ngủ, mình vào giường thôi con.
– Bây giờ con mặc quần áo xong rồi thì ra đi giày đợi mẹ ngoài cửa nhé. Mẹ chuẩn bị xong rồi đi học ngay thôi.


3. “Mẹ/bố đang bận, để tí nữa nhé”
Khi con muốn nói chuyện mà bố mẹ lại đáp lại con bằng một câu như: “Mẹ/bố đang bận, chờ tí” hoặc thậm chí còn quát lên với con: “Con không thấy bố/mẹ đang bận à?”
Nếu thật sự bố/mẹ đang bận, hãy nói với con rằng: “Bây giờ bố/mẹ đang làm việc này, chờ bố/mẹ một chút, mẹ sẽ nói chuyện với con nhé”. Cùng là một câu nói để “hoãn binh” nhưng cách nói này sẽ khiến bé không cảm thấy mình đang làm phiền bố mẹ. Tuy nhiên, hãy cố gắng sắp xếp ᴄôпg việc để lắng nghe điều con nói ngay lúc đó vì nếu để lúc sau, có thể bé sẽ không còn muốn chia sẻ nữa.


4. “Tại bố mày đấy”/”Tại mẹ mày đấy”
Khi nói câu này, thường bố/mẹ đang ở trong trạng thái tức giận, không hài lòng với người kia nên muốn đổ lỗi cho người kia. Dù không cố ý thì người lớn cũng dạy trẻ thói quen đổ lỗi cho người khác. Và lần sau, mỗi khi có gì sai sót, trẻ sẽ buông ngay câu: “Tại bố/ tại mẹ mà con như vậy đấy”. Điều quan trọng là bố mẹ dạy cho trẻ thói quen tự chịu trách nhiệm với hành động của mình từ bé.


5. “Chỉ hôm nay thôi đấy nhé”/ “chỉ lần này thôi đấy nhé”
Khi đi siêu thị, trẻ đòi bố mẹ mua quần áo hay món đồ nào đó, bố mẹ tặc lưỡi mua và sau đó thì nói: “Hôm nay thôi đấy nhé, lần này thôi đấy nhé”. Việc dạy con biết kìm nén là điều quan trọng nhưng một khi bố mẹ đã cho con pнá lệ một lần thì con sẽ biết pнá lệ lần thứ 2. Chính vì vậy, đừng bao giờ nói với con: “Chỉ hôm nay thôi đấy nhé”.


6. “Con nói nhiều quá”/ “Con hỏi nhiều quá”
Trẻ con hay nói luôn miệng, hỏi luôn miệng, nhiều khi cùng một câu hỏi mà con hỏi đi hỏi lại suốt mấy lần. Nhiều người không chịu được đã mắng con: “Con hỏi nhiều quá, mẹ vừa trả lời rồi còn gì”. Chính trẻ con cũng không biết tại sao lại muốn hỏi nhiều lần thế nhưng thái độ không vui của bố mẹ sẽ khiến bé sợ nói ra những suy nghĩ của mình vì sợ bị ba mẹ mắng.


7. “Con phải ngoan, phải học giỏi bố/mẹ mới yêu”
Tình yêu của bố/mẹ dành cho con mà gắn với điều kiện như vậy sẽ khiến trẻ hiểu nhầm rằng thành tích sẽ đổi được đồ chơi, quần áo và tình yêu từ bố/mẹ. Một đứa trẻ dù bị bố/mẹ mắng hay đáɴh đòn đến pнát khóc vẫn ôm ᴄнặϯ lấy chân bố/mẹ – đó là vì con yêu bố/mẹ vô điều kiện. Vì vậy, dù là trong lời nói, bố/mẹ cũng đừng bao giờ lấy tình yêu của mình ra làm điều kiện trao đổi.


8. “Sao con chẳng làm được cái gì nên hồn cả?”
Khi con làm vỡ cốc, đổ nước, nhỡ tay lảm rơi hỏng một cái gì đó… nhiều bố mẹ hay quát lên: “Con chẳng được cái tích sự gì cả” hoặc “Sao con chẳng làm được cái gì nên hồn cả?”
Nếu trẻ để xảy ra điều đó vì tay con còn yếu, vì kỹ năng chưa thành thạo thì việc này là cơ hội để trẻ luyện tập thêm. Nếu trẻ lỡ tay vì không cẩn thậп thì cho thấy suy nghĩ của trẻ vẫn chưa đủ chín chắn. Cha mẹ nên cho con biết con làm chưa tốt ở đâu, thay vì quy chụp lên đầu con câu nói: “Con chẳng làm được việc gì cả”. Bởi câu nói này như đóng sập cánh cửa tương lai của con, khiến bé mất tự tin, thu mình lại, không muốn làm lại lần nữa.